Gështenjat kanë origjinë të vjetër: pema e gështenjës kultivohej nga romakët dhe grekët, të cilët të mirat ushqyese të kësaj frute i vlerësonin që në atë kohë. Frutat e thata janë vërtet të çmueshme nga pikëpamja ushqimore për shëndetin e organizmit dhe këtu bëjnë pjesë edhe gështenjat. Por cilat janë karakteristikat e tyre?
Gështenjat janë të pasura me vitaminë E, yndyra të mira dhe fitosterol: bëhet fjalë për substanca të posaçme për parandalimin e sëmundjeve kardiovaskulare dhe të qarkullimit të gjakut, që sjellin përfitime të dukshme për zemrën.
Prezenca e magnezit ndihmon në rregullimin e nivelit të kalciumit në gjak dhe rrjedhimisht edhe në shëndetin e zemrës dhe të muskujve, duke i forcuar ato.
Ndër të tjera, vitamina E dhe magnezi janë dëshmuar për parandalimin e problemeve të zemrës: rrezikun për ndonjë infarkt apo shfaqjen e llojeve të caktuara të tumoreve.
Vitamina E dhe acidet yndyrore të pangopura kanë gjithnjë një veprim mbrojtës për lëkurën: ekziston për shembull vaji i gështenjave për kurimin e flokëve dhe të lëkurës, i cili është në gjendje të parandalojë dehidratimin, ndërsa dhe i forcon ato, falë të mirave zbutëse dhe tonifikuese që zotëron.
Magnezi dhe mangani i sjellin shumë të mira kockave dhe gjymtyrëve: magnezi është në gjendje të forcojë skeletin dhe të magazinohet e të përdoret në rast të mungesave.
Prania e vitaminave të grupit B, i bën gështenjat të dobishme për sistemin nervor: këto vitamina janë të nevojshme për krijimin e mielinës (rrit efikasitetin e impulseve nervore) dhe për sintezën e serotoninës etj.
Gështenjat, falë pranisë së magnezit dhe të fibrave, favorizojnë tretjen e mirë, transitin intestinal dhe eliminimin e toksinave, përveçse e ndihmojnë metabolizmin me proteina dhe karbohidrate.
Vitamina E konsiderohet si një antioksidant natyral dhe si i tillë është në gjendje të ngadalësojë plakjen e shpejtë dhe të kundërshtojë veprimin e radikaleve të lira. Gështenjat nuk përmbajnë gluteinë dhe për këtë ato përcaktohen në ushqyerjen e kujtdo që vuan nga problemet me zorrët.
Gështenjat përmbajnë acide yndyrore esenciale si Omega 6 dhe Omega 3, të cilat janë në gjendje të thithin nivelet e kolesterolit LDL, si dhe acid oleik, i cili shërben për të ngritur nivelet e kolesterolit të “mirë” HDL.
Magnezi i pranishëm te gështenjat lufton lodhjen, dhembjen e barkut, si dhe dobësinë e përgjithshme trupore. Konsumimi i gështenjave, ndër të tjera, është i përshtatshëm edhe për plotësuar ndonjë mangësi në organizëm, si dhe për të luftuar aneminë.
Prezenca e vitaminave të grupit B ndikojnë në largimin e stresit dhe ankthit, ndërsa luftojnë edhe depresionin, që reflekton simptoma të ndryshme. Gështenjat, ndër të tjera, janë në gjendje të luftojnë edhe lodhjen: falë prezencës së fibrave, ato kanë edhe të mira laksative apo pastruese.
Gështenjat janë një burim i pasur me kripëra minerale: janë të pranishme sasi të duhura të magnezit, potasit, fosforit, magnezit, kalciumit, hekurit, zinkut dhe të selenit. Kjo lloj frute e thatë, përveçse përmban vitamina (A, ato të grupit B, vitaminën E, K dhe J), ka edhe betakaroten, sakaroz, aminoacide të ndryshme, ujë, proteina dhe fibra. Ndër të tjera, gështenjat janë një ushqim shumë kalorik: flitet për rreth 628 kalori në çdo 100 gramë.
Në fund mund të themi se, nuk ekzistojnë efekte kolaterale të veçanta që lidhen me konsumimin e gështenjave. Por sigurisht, është mirë t’i kushtoni vëmendje konsumit të tyre, nëse jeni alergjikë: bëhet fjalë për një ushqim me shumë kalori. Ndërkohë, është mirë që me konsumimin e gështenjave, të mos e teproni. Si në çdo gjë tjetër, edhe për këtë frutë, ky rregull duhet pasur “vath në vesh”.
/GazetaShqip
